Kinta-feira, 11/04/2024 – Prezidente Komisaun Funsaun Públika, Agostinho Letêncio de Deus hetan entrevista husi média GMN kona-ba, profesór ne’ebé tama ona idade reforma ne’ebé hapara informalmente sein karta ruma husi Komisaun Funsaun Públika.
Prezidente Komisaun Funsaun Públika, Agostinho Letêncio de Deus esplika, funsionáriu públiku hotu-hotu ne’ebé iha idade 60 (neen nulu) iha ona hanoin atu husu reforma, baze ba Lei númeru 12/2016 kona-ba, rejime kontributivu dehan reforma ne’e la’ós obrigatóriu, funsionáriu ida-idak tantu profesór no funsionáriu permanente hato’o fali ba KFP bazeia ba pedidu depois mak KFP sei komunika fali ho INSS hodi hare’e sira nia rejime kontributivu atu hodi simu salariu pensaun no reforma nian, tan ne’e laiha karta ida husi KFP ne’e signifika konsidera funsionáriu públiku.
Prosesu administrativu laliu husi komunikasaun verbal, prosesu ne’e tenke liu husi karta, iha koñesementu asinatura no dokumentu offisial ba reforma ne’e KFP mak hasa’i depaixu bazeia ba prosedimentu sira. Baze ba hirak ne’e mak funsionáriu ida bele remata ninia servisu no hetan ona despaixu mai KFP no funsionairu ne’e sei hetan fali ninia direitu pensaun nian. Labele liu husi via telefone hodi informa ba malu depois sai husi servisu ne’e konsidera falta, kuandu la tama servisu sein iha dokumentu ka despaixu ruma husi KFP ne’e konsidera falta. Tanba ne’e husu ba média hotu karik rona informasaun husi funsionáriu sira hato’o, di’ak liu komunika ho KFP atu hodi hare’e estatutu funsionáriu sira nian antes foti inisiativa rasik ba deskansa iha uma.
Presiza identifika profesór ne’e funsionáriu permanente, ajente adminitrasaun públika ka kontratadu karik profesór ne’e mak ajente adminitrasaun públika ka kontratadu ne’e asuntu ketak ida katak iha dunik kontratu ne’ebé provisóriu entaun ne’e depende ba ninia superior atu ko’alia ho profesór ida ne’e ninia estatutu kontratu nian maibé se karik professor ida ne’e mak funsionáriu permanente atu reforma ne’e presiza dunik despaxu husi KFP rasik tanba sei iha hela direitu ba salariu maibé wainhira nia husu ba reforma sei iha mós direitu seluk hanesan rejime kontributivu ne’ebé husi MSSI-INSS, dehan Prezidente KFP ba media GMN iha nia knár fatin, Matadouro, Díli.
KFP iha mekanizmu kada tinan halo diseminasaun ba lei sira hanesan hahú husi rekrutamentu to’o ba Lei reforma nian ba kada munisípiu, ida ne’e sai hanesan mekanizmu atu ita bele ko’alia direta diretór sira Direitu no Dever Funsionáriu Públiku nian atu nune’e bele hatene didi’ak prosedimentu sira.
Kuandu informasaun ne’e la mai to’o KFP konserteza salariu mensál ne’e ativu (la’o-hela) laiha despaxu ruma signifika katak aban bainrua ne’e tenke rembolsa fila fali, liliu ba rekursu umanu kada liña ministérial ba to’o munisípiu sira atu hatene ninia funsionáriu ida-idak no atu ko’alia kona-ba reforma ne’e ba liu funsionáriu permanente la inklui ajente administrasaun públika no kontrataudu sira, Profesor husi RAEOA ne’ebé Governo anterior hapara iha 2018 KFP seidauk iha informasaun, dehan Nia.