IV Mandatu Define Forsa Traballu Ida Adekuadu ba Futuru

Daudaun ne’e Funsaun Públika Timor-Leste iha total forsa traballu iha 37,269, kompostu husi feto 13,177 no mane 24,092 ne’e mak rejista iha baze dadus Funsaun Públika, enkuantu balun ne’ebé mak inklui kazuais no termu sertu, apointment politíka no asesores ne’e la rejista iha dadus KFP nian. Ida ne’e ita konsidera hanesan kresimentu ida ne’ebé mak ás maibé, orientasoens ne’ebé Primeiru Minsitru fó liu husi planu ne’ebé ami aprezenta atu hahú agora atu halo rejistu ida, atu nune’e ita bele hatene didiak forsa traballu ida ho loloos, dehan Autoridade Funsaun Públika.

Hatan ba forsa traballu nian Komisaun Funsaun Públika mós sei ko’alia ho liñas ministeriais sira atu bele rezolve forsa traballu ida ne’e, ligadu ba rejista ka la rejista ne’e kestaun ministeriais ninian, ba KFP ninia mekanizmu mak rejista de’it mak funsionáriu permanente no ajente, ba kazuais ne’e kontrata husi ministeriais sira no sira mak rejista. Daudaun ne’e Komisaun tenta atu dezenvolve hela programa ida atu rejistu mós funsionárius ne’ebé mai ho karakter kazuais no termu sertu inklui apoiu polítiku. Atu nune’e aban bainrua atu tama ba rekrutamentu ita sei tau prioridade uluk ba funsionáriu sira ne’ebé mak rejistu ona iha SIGAP tantu hanesan ajente ou kazuais, la keur tan sei aprezenta iha Konsellu Ministru tuir orientasaun husi Primeiru Ministru nian, esplika Prezidente KFP, Agostinho Letêncio de Deus.

Ba funsionárius liñas ministeriais ligadu ba rezultadu diagnóstiku ne’e Komisaun halo iha ministériu ida ne’ebé ho funsionárius oituan liu mak Ministériu Ensinu Superior, funsionáriu permanente menus husi 50, enkuantu ministériu lubuk ida hanesan MAPPF, MAE, Ministériu Saúde no Ministériu Edukasaun ne’e, tanba sira iha karakter servisu ne’e kobre to’o baze entaun halo sira iha forsa traballu ida ke boot, mais do que mil to’o postu sira ne’ebé ninia atendimentu ba to’o iha baze, maibé Komisaun nota katak, ladún iha balansu entre ministériu ida ho ministériu sira seluk, tanba númeru funsionáriu bazeia ba nesesidade instituisaun, dehan nia.

Enkuantu, informasaun seluk liga ho ekipa boa governasaun nian ekipa konjunta ne’ebé durante ne’e halo vizitas surprezas ba iha ministériu no instituisaun Estadu sira nian, Komisaun foin simu relatóriu husi ekipa konjunta no sei halo analize ba konteúdu iregularidade sira ne’ebé funsionáriu sira komete baze ba deskobrimentu liu husi vizita surpreza ne’e, nune’e Komisaun sei fó tuir sansaun no pena ne’e deteta husi ekipa. Ho serteza katak, nu’udar funsionáriu públiku komete iregularidade ruma hanesan falta no tama tarde sei iha medidas rasik baze ba iha estatutu funsaun públika ein vigór. Ba medidas ne’e mak sei aplika hanesan loron ida funsionáriu la tama no no tama tarde sei ko’a nia saláriu baze ba loron ne’ebé nia latama, dehan Prezidente KFP iha sesaun entrevista husi media GMN iha kinta-feira, (18/07/2024).