Promove Integridade Funsionariu Públiku Hodi Hapara Violensia no Asédiu iha Funsaun Públika

Prezidente Komisaun Funsaun Públika, Faustino Cardoso Gomes hamutuk ekipa teknika Sekretariadu Komisaun Funsaun Públika, Ajensia Internasional Labour Organization (ILO), Sekretáriu Estadu Igualidade no Inkluzaun (SEII), organizasaun Sosiadade Sivil  ALFeLa  hala’o programa diseminasaun Promove Integridade Funsionáriu Públiku hodi hapara violénsia no asédiu iha Funsaun públika iha Munisípiu Covalima iha tersa feira (10/05/2022).

Prezidente KFP, Faustino Cardoso Gomes iha ninia diskursu abertura diseminasaun  hateten, hare ba tema ba diseminasaun “lae ba violensia no asédiu seksual iha  iha mundu traballu nu’udar programa ILO nian Inisitiva Spotlight atu hodi halakon violensia hasoru feto no labarik feto sira. Wainhira ko’alia kona-ba mundu traballu funsaun públika importante tamba oferese servisu barak liu kompara ho setór privadu sira.

Tamba funsaun públika fatin ema hotu buka servisu, ne’ebé sai hanesan makina Estadu atu hodi serbí ba nasaun no povu Timor Leste tuir ida-idak nia knár no responsabilidade.

Iha kontestu Timor-Leste la’ós de’it atu serbí maibé, oinsá sai ezemplar no matadalan ba iha prosesu hametin, hadia, harií  sosiadade ida ne’ebé lidera ukun nain sira mehi laiha diskriminasaun feto no mane iha sosidade ida ne’ebé dignifika ema hotu halo tratamentu hanesan iha lei nia oin, iha konvivensia nia laran, iha fatin servisu, sosiadade ida ne’ebé la hare ba katuas no ferik, la hare ba ema labarik no ema boot sira. Tenki goja seguransa hanesan livre husi tentasaun át, hahalok, atitude nune’e bele kontribui nia matenek. Ida ne’e maka KFP buka atu oinsá haklaken liu tan, hahú husi Kargu diresaun xefia atu kria servisu hamutuk ho ajensia ILO, ONG ALFela, SEII atu sensibiliza parte hotu hodi kontribui, partisipa iha prosesu luta hasoru violensia, ne’ebé mak hahú kedas husi família to’o servisu fatin hodi hakribi violensia hasoru feto no labarik.

Sorin seluk representante ILO, Margaret Araujo hateten, programa diseminasaun kona-ba asédiu seksual iha servisu fatin hala’o  kooperasaun entre ILO-KFP Liu husi programa Spotlight ne’ebé ko’alia kona-ba eliminasaun violensia no asédiu kontra feto no labarik feto sira ne’ebé hetan finansiamentu husi Uniaun Europeia ne’ebé implementa husi ajensia lima maka hanesan hanesan ILO, UN WOMAN,  UNDP no UNICEF ne’ebé ida-idak iha nia mandatu hodi fó apoiu ba programa eliminasaun violensia no asédiu iha mundu traballu ho hanoin atu konsensializa funsionariu públiku hodi  kontribui ba prevensaun no kombate violensia no asédiu seksual hasoru feto no labarik feto sira.

Iha tempu hanesan Sekretáriu Munsípiu Covalima ne’ebé reprezenta administrador, Sekretáriu Munisípiu Francisco hateten, programa sensibilizasaun informasaun kona-ba eliminasaun violensia no asédiu iha mundu traballu hala’o liu husi akordu implementasaun entre  ILO-KFP  atu sensibiliza servidor públiku sira hanesan funsionáriu no kargu diresaun xefia hodi apoiu no kontribui ba prevensaun no kombate hahalok diskriminasaun no asédiu seksual, violensia iha servisu fatin. Tamba ne’e partisipantes sira tenki partisipa másimu programa diseminasaun ne’e hodi bele hasa’e koñesimentu atu labele mosu iregularidade. Hanesan servidor Estadu sempre kaer metin ba regulamentu ne’ebé sempre guia hodi servi Estadu no povu ho di’ak, ho responsabilidade no integridade.

Materia diseminasaun foka liu ba “Lae ba Asediu Sexsual no Chatboot Rosa orador mak  Diretor Nasional Finansas Sekretariadu Komisaun Funsaun públika, Belizario Rafael Magno Pereira, Eliminasaun Violensia no Asédiu iha Mundu Traballu orador husi ajensia ILO, Margaret Araujo, Polítika no Estratejia orador mai husi Sekretáriu Estadu Igualidade no Inkluzaun, ba prevensaun no kombate violensia bazeia ba jeneru orador pontu fokal SEII munisípiu Covalima, Fransisco  T.G de Araújo no papel Sosiadade Sivil ALFeLa hodi kombate violensia bazeia ba jéneru orador  maka koordenador legal Antonino Marques.

Programa diseminasaun ne’e hetan partisipasaun husi funsioariu públiku no administrador postu sira hamutuk ema nain 80 kompostu feto nai 25 no mane nain 55 iha munisípiu Covalima.